Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiper Aktivite Bozukluğu

DEHB’nin tanımı nedir?

DEHB dikkat problemleri ile birlikte gelişim düzeyine uygun olmayan;

• Aşırı hareketlilik,
• Ataklık,
• İstekleri erteleyeme,
• Dürtüsellik,
• Planlama yapamama

gibi belirtilerin birlikte görüldüğü durumdur.

DEHB Tanısı Nasıl Konulur?

DEHB için oluşturulmuş kesin sonuç veren bir test yoktur.
Tanı koymak için çocukla, okul öğretmeni ve anne-baba gibi çocuğun yakınındaki kişilerle görüşülüp bilgi alınarak, bazı test ve ölçeklerin doldurulması yoluna gidilir.
Kesin tanı ancak çocuk ve ergen psikiyatrisinin klinik gözlemi ile konur.

DEHB kalıtsal özellikler mi yoksa çevresel faktörler nedeniyle mi görülür?

DEHB;
kalıtsal-genetik özelliklerle,
çevresel ve biyolojik faktörlerin (kurşun-sigara-alkol gibi zehirli maddelere maruz kalma)
etkileşimi sonucunda, beyinde nörobiyolojik bozukluklara yol açılması nedeniyle görülür.

DEHB oluşumuna anne-babanın davranışları mı sebep olur?

DEHB oluşumunda genetiğin rolü % 80-90 dolaylarındadır.
Sanıldığının aksine anne-babanın çocuğuna hatalı davranması gibi nedenlerle DEHB oluşmaz.
Anne-babanın hatalı tutumları DEHB belirtilerinde artışa veya DEHB’ye başka psikiyatrik sorunların eklenmesine yol açabilir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite her zaman birlikte mi görülür?

Hayır, her zaman birlikte görülmez. DEHB’li çocuklar da;

• Sadece dikkat eksikliği,
• Sadece hiperaktivite (aşırı hareketlilik-dürtüsellik),
• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite 

aynı anda görülme durumları olabilir.

DEHB’nin Tedavisi Nedir?

DEHB de öncelikli olarak çocuk psikiyatristi değerlendirmesi ve ilaç tedavisine gerek olup olmadığına karar verilmesi gerekir.
Dikkat problemlerine yönelik eğitim desteği verilebilir.
Bu eğitimlerde odaklanma, dikkati sürdürme ve dikkatin dağılmamasına yönelik egzersizler yapılıp, dikkat performanslarında gelişmeler sağlanabilir.

DEHB’nin çocuklarda görülme oranı nedir?

Yapılan araştırmalarda, çocukların %3-7 aralığındaki oranının DEHB belirtilerine sahip olduğu tespit edilmiştir.
Yetişkinlerde ise bu oran %1-2’ye kadar düşmektedir. (Buradan, çocukluk dönemdeki DEHB’nin 2/3’ünün yetişkinlik döneminde görülmediği/iyileştiği sonucu çıkarılabilir.)
Ayrıca DEHB’nin erkeklerde görülme oranı kız çocuklarından 2-4 kat daha fazladır.

DEHB’nin disleksi ile sebep-sonuç ilişkisi var mıdır?

DEHB ile disleksi arasında bilimsel olarak kanıtlanmış bir sebep sonuç ilişkisi bulunmamaktadır.
Bununla birlikte DEHB sıklıkla öğrenme güçlüğüne ve akademik sorunlara yol açmaktadır. Sorunun çözümünde terapi, eğitim ve medikal yardım eşzamanlı verilmelidir.

Çocuklarda görülen normal hareketlilik ile hiperaktiviteyi (aşırı hareketlilik) nasıl ayırt edebiliriz ?

Normal hareketlilikte davranışın bir amaca yönelik olması, hiperaktivitede ise davranışın amaçsız olmasının, aşırı hareketlilik ile normal hareketlilik arasındaki en önemli farkı oluşturduğu görülmektedir.
Aşırı hareketli öğrenciler özellikle dikkat toplamaları gereken durumlarda hareketlerini kontrol etmekte daha da zorlanmaktadır.

DEHB’li çocukların olumlu yönde ayrıştırıcı özelliği var mıdır?

DEHB’lilerin;

• meraklı, heyecanlı ve enerji dolu olmaları,
• diğer insanlarla kolay iletişim kurabilmeleri,
• adalet ve adaletsizlik konularında oldukça duyarlı olmaları,
• sempatik olmaları,
• risk almayı sevmeleri,
• şakacı ve empatik olmaları 

gibi birçok olumlu özellikleri tespit edilmiştir.